Budowa domu przy lesie – cz. 1

W dzisiejszym artykule przedstawię kilka kwestii, na które należy zwrócić uwagę budując dom w pobliżu lasu. Zdarza się, że jesteśmy właścicielami działki położonej przy lesie, bo taką działkę kupiliśmy albo po prostu ją dostaliśmy w ramach umowy darowizny albo w wyniku dziedziczenia. Z jednej strony, bliskość lasu może być niewątpliwie dużą zaletą tak położonej działki, ale z drugiej – różnego rodzaju działania na niej podejmowane napotykają prawne ograniczenia.

Co to jest las?

Co to jest las każdy mniej więcej wie. Tutaj chodzi jednak o prawną definicję lasu, do której odnoszą się przepisy szeroko pojętego prawa budowalnego. Definicji takich jest kilka. Pierwszą i – można powiedzieć – podstawową zawiera art. 3 ustawy o lasach z 28 września 1991 r., zgodnie z którym las jest to grunt:

• o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha,
• jest pokryty roślinnością leśną (uprawami leśnymi) – drzewami i krzewami oraz runem leśnym – lub przejściowo jej pozbawiony (przejściowe pozbawienie roślinności leśnej nie pozbawia więc gruntu cechy lasu),
• jest przeznaczony do produkcji leśnej lub stanowi rezerwat przyrody lub wchodzi w skład parku narodowego albo jest wpisany do rejestru zabytków.

W rozumieniu tej ustawy lasem jest także grunt związany z gospodarką leśną, zajęty pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej: budynki i budowle, urządzenia melioracji wodnych, linie podziału przestrzennego lasu, drogi leśne, tereny pod liniami energetycznymi, szkółki leśne, miejsca składowania drewna, a także wykorzystywany na parkingi leśne i urządzenia turystyczne.

Załącznik 6 do rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków „Zaliczanie gruntów do poszczególnych użytków gruntowych” odsyła do wskazanej wyżej definicji lasu z ustawy o lasach. Lasy (Ls) zalicza do szerszej kategorii – gruntów leśnych. Do kategorii tej zalicza się także (obok lasów) grunty zadrzewione i zakrzewione (Lz), którymi są:

• grunty porośnięte roślinnością leśną, których pole powierzchni jest mniejsze niż 0,1000 ha;
• tereny torfowisk, pokrytych częściowo kępami krzewów i drzew karłowatych;
• grunty porośnięte wikliną w stanie naturalnym oraz krzewiastymi formami wierzb w dolinach rzek i obniżeniach terenu;
• przylegające do wód powierzchniowych grunty porośnięte drzewami lub krzewami, stanowiące biologiczną strefę ochronną cieków i zbiorników wodnych;
• jary i wąwozy pokryte drzewami i krzewami w sposób naturalny lub sztuczny w celu zabezpieczenia przed erozją, niezaliczone do lasów;
• wysypiska kamieni i gruzowiska porośnięte drzewami i krzewami;
• skupiska drzew i krzewów mające charakter parku, ale niewyposażone w urządzenia i budowle służące rekreacji i wypoczynkowi;
• zadrzewione i zakrzewione tereny nieczynnych cmentarzy.

Dzięki temu możemy przyjąć, że takie obszary nie są lasami, co ma istotne znaczenie przy planowaniu inwestycji budowlanych. Dla potrzeb prawa budowlanego istotne znaczenie ma także definicja zawarta w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. W rozumieniu tego rozporządzenia lasem jest grunt leśny (Ls) określony na mapie ewidencyjnej lub teren przeznaczony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako leśny.

Budowa domu przy lesie – ograniczenia

Wskazane wyżej rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie nakłada ograniczenia w zakresie usytuowania budynków przy lasach. Chodzi o minimalną odległość, jaką należy zachować wznosząc budynek. Jest ona uzależniona od rodzaju budynku. Rozporządzenie w § 209 ust. 1 zawiera następujący podział budynków ze względu na bezpieczeństwo pożarowe:

• mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej, określane symbolem ZL;
• produkcyjne i magazynowe, określane symbolem PM;
• inwentarskie (służące do hodowli inwentarza), określane symbolem IN.

W kontekście budowy domu znaczenie ma grupa budynków ZL, która dzieli się na kilka kolejnych kategorii, z czego ZL IV to budynki mieszkalne. Rozporządzenie zawiera tabelę, na podstawie której ustala się odległości budynków od siebie. W oparciu o nią określa się także najmniejszą odległość budynków ZL od granicy (konturu) lasu, przy czym należy uwzględnić kolejne przepisy rozporządzenia wskazujące jakie dodatkowe elementy należy wziąć pod uwagę. Przypomnijmy – las jest tu rozumiany jako grunt leśny (Ls) określony na mapie ewidencyjnej lub teren przeznaczony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako leśny. Na podstawie powyższych wytycznych można stwierdzić, że najmniejsza dopuszczalna odległość budynku mieszkalnego od lasu wynosi 12 metrów w przypadku ścian i przekryć dachu nierozprzestrzeniających ognia oraz 16 metrów, jeśli obiekt wyposażony jest w ściany lub przekrycia rozprzestrzeniające ogień. Przekrycie dachu jest to element zabezpieczający budynek głównie przed wpływami atmosferycznymi, składający się zwykle z części nośnej, izolacji cieplnej oraz pokrycia.
Od powyższej reguły istnieją jednak wyjątki, o których w następnym artykule.

Obraz Valiphotos z Pixabay