Dzisiaj kilka słów o parkach krajobrazowych. Park krajobrazowy, jak już sama nazwa sugeruje, obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe. Celem utworzenia parku krajobrazowego jest ochrona tych wartości poprzez zachowanie istniejącego krajobrazu, a także udostępnienie obszaru parku w celach rekreacyjnych. Nie oznacza to zakazu korzystania z tak wyznaczonego terenu, jednak korzystanie to powinno odbywać się z poszanowaniem zasad wyznaczonych uchwałą sejmiku województwa. Sejmik województwa w drodze uchwały tworzy park krajobrazowy, wyznacza jego obszar, określa nazwę, cele ochrony i to czego na terenie konkretnego parku robić nie wolno.
Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska prowadzi centralny rejestr form ochrony przyrody. Jest on dostępny na stronie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska pod adresem: crfop.gdos.gov.pl. Obecnie w Polsce istnieją 124 parki krajobrazowe.
Przejdźmy teraz do zakazów mogących obowiązywać w parkach krajobrazowych. Zakazy wprowadzone w parku krajobrazowym, w drodze uchwały sejmiku województwa, powinny wynikać z określonych wcześniej celów ochrony. Dla każdego parku krajobrazowego mogą być więc inne. Nie mogą to być jednak zakazy dowolne, lecz wybrane z katalogu zawartego w art. 17 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody. Ustawa wymienia 14 takich zakazów:
- realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko – które to przedsięwzięcia określa ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko;
- umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk i złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności w ramach racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej, rybackiej i łowieckiej;
- likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej lub zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych;
- pozyskiwania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu;
- wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub budową, odbudową, utrzymaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych;
- dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody lub racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej;
- budowania nowych obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od:
- linii brzegów rzek, jezior i innych naturalnych zbiorników wodnych,
- zasięgu lustra wody w sztucznych zbiornikach wodnych usytuowanych na wodach płynących przy normalnym poziomie piętrzenia określonym w pozwoleniu wodnoprawnym, o którym mowa w art. 389 pkt 1 ustawy – Prawo wodne;
- z wyjątkiem obiektów służących turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej;
- lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 200 m od krawędzi brzegów klifowych oraz w pasie technicznym brzegu morskiego;
- likwidowania, zasypywania i przekształcania zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych;
- wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawożenia własnych gruntów rolnych;
- prowadzenia chowu i hodowli zwierząt metodą bezściółkową;
- utrzymywania otwartych rowów ściekowych i zbiorników ściekowych;
- organizowania rajdów motorowych i samochodowych;
- używania łodzi motorowych i innego sprzętu motorowego na otwartych zbiornikach wodnych.
Podejmując uchwałę o utworzeniu danego parku krajobrazowego sejmik województwa, na terenie którego ma zostać utworzony park, wskazuje w niej te zakazy, które są potrzebne, aby chronić walory przyrodnicze tego obszaru. Gdy park krajobrazowy ma objąć teren więcej niż jednego województwa, jego utworzenie następuje w drodze podjęcia jednobrzmiącej uchwały właściwych sejmików województw.
Chociaż ww. lista zakazów wydaje się jasna, w praktyce powoduje niemałe problemy interpretacyjne zarówno dla przyszłych inwestorów, organów ochrony przyrody, jak i sądów administracyjnych.
Czyli na dobrą sprawę można wszystko.
Tak się w pierwszej chwili może wydawać. Jednak w wielu sprawach, z którymi się spotkałam, właściciele działek położonych na obszarze konkretnego parku krajobrazowego na swoich nieruchomościach nie mogli np. wybudować domu. Wystarczyło, że w pobliżu działki lub na niej powstał nawet niewielki zbiornik wodny. Wówczas organy ochrony przyrody – ze względu na zakaz budowania nowych obiektów budowlanych w pasie 100 metrów od naturalnych zbiorników wodnych – wydawały postanowienie o nieuzgodnieniu projektu decyzji o warunkach zabudowy. Podobnie w sytuacji gdy przez lata na działce wyrosły drzewa. Wówczas – ze względu na zakaz likwidowania zadrzewień – właścicielowi działki nie uzgadniano decyzji o warunkach zabudowy. Taka działka stawała się wtedy dla właściciela de facto bezużyteczna.
Dziękuję za komentarz. Będzie on inspiracją do napisania jednego z kolejnych postów.