Termin w postępowaniu przed sądem administracyjnym

Jak liczyć termin w postępowaniu przed sądem administracyjnym?

Odpowiedź na to pytanie znajduje się w art. 83 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, który odsyła w tym zakresie do przepisów prawa cywilnego, tj. art. 111 – 114 Kodeksu cywilnego, ale zawiera również własne regulacje. Poniżej przedstawiam sformułowane na ich podstawie zasady obliczania terminów w postępowaniu przed sądem administracyjnym. Stosuje się je wówczas, gdy ustawa, orzeczenie sądu lub decyzja innego organu państwowego oznacza termin, nie określając sposobu jego obliczania.

1. Termin oznaczony w dniach

Termin oznaczony w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia. Jeżeli początkiem terminu oznaczonego w dniach jest pewne zdarzenie, nie uwzględnia się przy obliczaniu terminu dnia, w którym to zdarzenie nastąpiło. Regulacja ta jest analogiczna do zawartej w Kodeksie postępowania administracyjnego.

Przykład: Wezwanie do uzupełnienia pisma w terminie 7 dni zostało doręczone stronie 14 stycznia 2019 r. (poniedziałek). Dnia 14 stycznia nie wliczamy do terminu siedmiodniowego, a więc termin upłynie 21 stycznia (poniedziałek) z końcem dnia, tj. o godz. 24:00.

2. Termin oznaczony w tygodniach, miesiącach, latach

Termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było – w ostatnim dniu tego miesiąca.

Przykłady:

1. Pismo, w którym sąd wyznaczył stronie dwutygodniowy termin na dokonanie czynności, doręczono 10 maja 2019 r. (piątek). Termin ten upłynie zatem w piątek za dwa tygodnie, tj. 24 maja o godz. 24:00.
2. W dniu 10 maja 2019 r. (piątek) doręczono stronie wezwanie sądu do uzupełnienia braku wniosku (np. poprzez złożenie jakiegoś dokumentu) w terminie miesiąca. Termin ten upłynie 10 czerwca 2019 r. (poniedziałek) o godz. 24:00.
3. W dniu 31 lipca 2019 r. (środa) doręczono stronie wezwanie sądu do uzupełnienia braku wniosku (np. poprzez złożenie jakiegoś dokumentu) w terminie dwóch miesiący. W związku z tym, że wrzesień ma 30 dni (a nie 31),termin ten upłynie w ostatnim dniu tego miesiąca, tj. 30 września 2019 r. (poniedziałek) o godz. 24:00.
4. W dniu 6 listopada 2019 r. (środa) stronie doręczono pismo, w którym sąd wyznaczył roczny termin na dokonanie czynności. Strona powinna zatem dokonać czynności do 6 listopada 2020 r. (piątek) do godz. 24:00.

3. Początek, środek, koniec miesiąca

Jeżeli termin jest oznaczony na początek, środek lub koniec miesiąca, rozumie się przez to pierwszy, piętnasty lub ostatni dzień miesiąca.

4. Termin półmiesięczny

Termin półmiesięczny jest równy piętnastu dniom.

5. Ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy

Jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy.

Dniami wolnymi od pracy, na podstawie ustawy z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy, są:

• 1 stycznia – Nowy Rok,
• 6 stycznia – Święto Trzech Króli,
• pierwszy dzień Wielkiej Nocy,
• drugi dzień Wielkiej Nocy,
• 1 maja – Święto Państwowe,
• 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja,
• pierwszy dzień Zielonych Świątek,
• dzień Bożego Ciała,
• 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
• 1 listopada – Wszystkich Świętych,
• 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości,
• 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
• 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia;
• niedziele.

Przykład: Doręczenie zarządzenia o pozostawieniu pisma strony bez rozpoznania nastąpiło 26 kwietnia 2019 r. Termin na wniesienie zażalenia wynosi 7 dni. Zażalenie powinno zatem zostać wniesione do 6 maja 2019 r. (poniedziałek) do godz. 24:00, ponieważ ostatni dzień terminu przypada na 3 maja (piątek), a więc dzień ustawowo wolny od pracy, 4 maja to sobota, a 5 maja to kolejny dzień ustawowo wolny od pracy (niedziela).

6. Termin oznaczony w miesiącach lub latach, którego ciągłość nie jest wymagana – art. 114 Kodeksu cywilnego

Jeżeli termin jest oznaczony w miesiącach lub latach, a ciągłość terminu nie jest wymagana, miesiąc liczy się za dni trzydzieści, a rok za dni trzysta sześćdziesiąt pięć.

Terminy procesowe mają charakter ciągły i z tego względu do ich obliczania nie stosujemy ww. zasady, lecz regułę przedstawioną w pkt. 2 niniejszego artykułu. Dla porządku należy jednak wyjaśnić, że w przepisie art. 114 k.c. chodzi o sytuacje gdy terminy oznaczone w miesiącach lub latach biegną z przerwami, np. gdy właściciel rzeczy zobowiązał się oddać ją do używania na trzy miesiące w ciągu roku. Dotyczy on przede wszystkim zobowiązań umownych, a więc wynikających z prawa cywilnego. Wówczas termin, którego ciągłość nie jest wymagana, należy liczyć przyjmując, że każdy miesiąc ma 30 dni, a każdy rok 365 dni. Potrzeba ustalenia takiej reguły wynika stąd, że rok i miesiąc mogą mieć zmienną liczbę dni (rok – 365 albo 366 dni, miesiąc od 28 do 31 dni). Termin wyrażony w tygodniach nie wymagał uregulowania, ponieważ tydzień ma zawsze 7 dni, które należy pomnożyć przez ilość tygodni.

W jaki sposób dokonać czynności, aby termin w postępowaniu przed sądem administracyjnym został zachowany?

Termin w postępowaniu sądowoadministracyjnym uważa się za zachowany, jeżeli pismo zostanie złożone do sądu administracyjnego przed upływem wyznaczonego (przez przepis albo sąd) terminu. Można to zrobić w następujący sposób:

• złożyć pismo bezpośrednio w sądzie administracyjnym, najlepiej w biurze podawczym sądu, gdzie pismo otrzyma prezentatę, tj. adnotację potwierdzającą jego złożenie. Warto wówczas mieć ze sobą kopię składanego pisma, aby taką prezentatę otrzymać również na niej. Data prezentaty ma duże znaczenie, ponieważ przyjmuje się ją za datę złożenia pisma. Będzie więc decydowała o tym czy termin został zachowany, czy nie.
• oddać pismo w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe

Szczegółowe wyjaśnienie pojęcia „operator wyznaczony” zamieściłam w poprzednim artykule, dotyczącym terminów w postępowaniu administracyjnym. Konkluzja jest taka, że termin uważa się za zachowany gdy przed jego upływem pismo zostało nadane w placówce Poczty Polskiej. Oddanie pisma procesowego w placówkach innych operatorów pocztowych takiego skutku nie wywołuje. Jeżeli zatem pismo zostanie nadane przed terminem, ale w placówce innego operatora pocztowego, i sąd otrzyma je po upływie tego terminu, termin nie będzie zachowany.

• oddać pismo w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym

Na dzień dzisiejszy są to następujące państwa: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Lichtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy oraz Szwajcaria.

Powyższy przepis oznacza, że termin uważa się za zachowany gdy przed jego upływem pismo zostało nadane w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w jednym ze wskazanych wyżej państw. Oddanie pisma w takiej placówce będzie równoznaczne z wniesieniem go do sądu. Oddanie pisma procesowego w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innych państwach niż wyżej wymienione takiego skutku nie wywołuje. Datą wniesienia pisma jest wówczas data przekazania go polskiemu urzędowi pocztowemu albo polskiemu urzędowi konsularnemu.

• oddać pismo w polskim urzędzie konsularnym
• złożyć pismo w dowództwie jednostki wojskowej (dotyczy żołnierza)
• złożyć pismo w administracji zakładu karnego lub aresztu śledczego (dotyczy osoby pozbawionej wolności)
• złożyć pismo u kapitana statku (dotyczy członka załogi polskiego statku morskiego)

Trzy ostatnie sytuacje dotyczą osób, które ze względu na rodzaj wykonywanej pracy lub okoliczności życiowe nie mogą skorzystać ze wskazanych wcześniej sposobów wniesienia pisma. W tych przypadkach złożenie przez nich pisma jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu, jednak powinny one być w stanie wykazać, że pismo zostało złożone w terminie (dysponować dowodem złożenia pisma w danym dniu).